الگوی اطلاعات جغرافیایی پخش منوکسیدکربن در حواشی بزرگراه‌ ها در اثر ترافیک با در نظر گرفتن شرایط مختلف پایداری جوی (مطالعه موردی: بزرگراه نیایش)

   یکی از منابع اصلی آلودگی هوا در کلان‌شهرها، ترافیک و معضلات مرتبط با سیستم حمل و نقل می باشد. توسعه شبکه ترافیک و افزایش انواع مختلفی از وسایل نقلیه با سرعتهای مختلف با احتمال عملکرد ناقص سوخت، موجب افزایش آلودگی هوا شده که این امر اجتناب ناپذیر می باشد. همچنین این آلودگی سلامت عمومی شهروندان شهرها را با خطر مواجه کرده است. بر این اساس، الگو‌سازی آلودگی هوا به منظور پیش‌بینی مکانی غلظت آلاینده های هوا در مناطق شهری ضروری می باشد. در این تحقیق، به مطالعه موردی الگو‌سازی پخش آلاینده منوکسیدکربن (CO) درحواشی بزرگراه نیایش واقع در کلانشهر تهران برای دوره زمانی آبان ماه، سال  1394پرداخته‌شده است. این تحقیق با استفاده از نرم افزار CALINE4 و روشهای سیستم اطلاعات جغرافیایی، به منظور ارائه نتایج، انجام شده است.   غلظت COدر دامنه انتخابی برای نقاط مختلف با فاصله 500 متری از جوانب محور بزرگراه با در نظر گرفتن کلاسهای مختلف پایداری جو پیش بینی گردید. نتایج متاثر از هندسه بزرگراه، داده های ترافیکی و شرایط هواشناسی دوره مورد مطالعه می باشد. تطبیق نتایج برداشت شده توسط مشاهدات میدانی با الگوی پیشنهادی در چند نقطه انجام گرفت. نتایج الگو نشان می دهدکه با پایدار شدن جو و کاهش سرعت باد، غلظت CO در نقاطی که در جهت موافق وزش باد تحت تأثیر قرار دارند، به خصوص ناحیه شمال بزرگراه، افزایش می‌یابد. همچنین در نقاط واقع در خلاف جهت باد، غلظت CO به میزان حداقل باقی می‌ماند. غلظت آلاینده های پیش بینی شده با ازدیاد فاصله از بزرگراه به‌صورت نمایی کاهش ‌یافته و در پایدارترین حالت جوی، در فواصل 25، 50، 100، 150و 300 متری از بزرگراه، غلظت CO به ترتیب به میزان 18% ، 48%، 57%، 73% و 96% زوال می‌یابد. در این مطالعه همچنین طیف پخش غلظت CO با استفاده از روش سیستم اطلاعات جغرافیایی برای پایدارترین حالت جوی دوره مورد مطالعه، آبان ماه،  بدست آمد. نتایج نشان می دهد که غلظت آلاینده CO در دو ناحیه که اولی از محل نزدیک به تقاطع بزرگراه نیایش با خیابان ولیعصر تا خیابان سئول ودومی شامل بزرگراه نیایش در حدفاصل بین بلوار فرحزادی و بزرگراه اشرفی اصفهانی می باشد، دارای غلظت بیشتری نسبت به بقیه مناطق بزرگراه می باشد . بر اساس این نتایج، نواحی یادشده را می توان به عنوان ناحیه پرمخاطره اعلام نمود و باید با تغییرات شرایط مرزی مختلف، شدت تمرکز آلاینده منوکسید کربن را در این نواحی کاهش داد.